Praca węchowa jako sposób rehabilitacji koni lub wsparcie w treningu.

Praca węchowa jest stymulacją mózgu. Każda stymulacja ma wpływ na zmiany w autonomicznym układzie nerwowym.

Węszenie to naturalne zachowanie zwierząt.

Węch jest zmysłem potrzebnym do przeżycia. Wykorzystywany do poszukiwania pożywienia, wody, rozpoznawania członków stada czy zbliżającego się niebezpieczeństwa.

Koń ma gorszy węch od psa, ale dużo lepszy od człowieka.

Są w stanie wyczuć bakterie w wodzie lub po zapachu poznać właściciela.

W artykule o „Zdolności poznawczej koni w zakresie percepcji wzrokowej i węchowej” są omawiane badania nad zmysłami koni. Wyniki tych badań potwierdzają, że konie potrafią kojarzyć wygląd i zapach człowieka. Potwierdzono też, że pozytywnie odbierana osoba jest przez konia szybciej poznawana po zapachu niż widoku tej osoby.

Metodę pracy węchowej poznałam na szkoleniu prowadzonym przez Rachael Draaisma, autorka książki pt. „ Language Signs & Calming Signals of Horses”. Jest behawiorystką specjalizującą się w pracy z końmi. Uczy między innymi: Jakie są sygnały uspakajające w świecie koni oraz jak obniżać napięcie u konia i oswajać go z otoczeniem.

Zalety pracy węchowej:

• W czasie węszenia wyzwala się dopamina (hormon przyjemności). Jej wyrzut do organizmu powoduje obniżenie poziomu stresu, co powoduje wyluzowanie konia.
• Mózg w tym czasie pracuje intensywniej. Zajmuje konia, więc ogranicza nudę.
• Pomaga w ćwiczeniu koncentracji co jest szczególnie ważne w czasie intensywnego treningu.
• Korzystna dla ciała konia ze względu na przyjmowaną w tym czasie postawę.
• Świetny sposób zaznajomienia konia z otoczeniem.

Ćwiczenie węszenia wpływa pozytywne na konie strachliwe bo pomaga obniżyć poziom strachu. Znalezienie nagrody jest czynnikiem motywującym, relaksuje. To jak wygląda sam proces uczenia się konia wąchania i dalej tropienia do znalezienia nagrody w postaci oczywiście jedzenia pozwala stwierdzić czy koń jest w równowadze homeostazy. Im w gorszym stanie będzie koń tym mniej potrafi węszyć.

Praca węchowa pomaga w nawiązywaniu więzi koń-właściciel. Jest także świetnym sposobem na odwrócenie uwagi od innych koni. Idealne dla koni po kontuzjach (np. kiedy jeszcze nie można jeździć).

Miejscem do nauki konia może być piaskowa ujeżdżalnia. Warunek, aby nie było za sucho. Bo to utrudnia zadanie. Trawiasta łąka też się nada. Jeśli koń złapie bakcyla, zaczyna to traktować jako świetną zabawę. My w tym momencie możemy to idealnie wykorzystywać do pracy nad jego ciałem.

Rachael pracowała z klaczami i wałaszkami. Nie miała możliwości pracy z ogierem. Stąd ciekawa byłam jakie efekty uda się mi uzyskać z Czamirem, moim własnym ogierem obecnie 22 letnim. Pracowałam rok z różną częstotliwością. Pierwsze tygodnie to było przejście raptem 0,5m . …. po roku idziemy 45m 🙂

Filmik pokazuje efekty naszej pracy.

Poza efektami dotyczącymi podnoszenia stopnia koncentracji ważna jest biomechanika poruszania się konia w czasie węszenia. Koń wyciąga szyję, rozciąga grzbiet, podstawia zad. Kończyny miedniczne wchodzą głębiej pod kłodę. Angażuje mięśnie brzucha, ćwiczy jakość ruchów bocznych. W czasie węszenia stęp jest aktywny. Jest to zupełnie inna forma ruchy, niż kiedy koń się pasie. Uwalnia się łopatka oraz zwiększa się równowaga w osi poziomej. Środek ciężkości się przesuwa do tyłu. Poprawia się cały balans konia.

Dla jakich koni praca węchowa jest przydatna:

• W ostrym stresie, z wyuczoną bezradnością, z dużymi napięciami mięśniowymi i problemami behawioralnymi. Dobra forma dla rehabilitacji koni „z całującymi się wyrostkami”, jednak tu po wcześniejszym rozluźnieniu mięśni.
• Dla koni młodych i starszych. Mój ma 22 więc też to spowalniało uczenie się konia. Najstarszy koń z którym pracowała Rachael miał 27 lat. Psychostymulacja jest tak samo ważna jak praca nad mięśniami, a praca węchowa intensywnie stymuluje układ nerwowy.

Nie ukrywam, że aby mieć satysfakcjonujące efekty ważna jest częstotliwość i regularność ćwiczeń. Ale patrząc po Czamirze widzę, że jest w fazie drugiej młodości. 🙂

———————

Źródła:

• Notatki z seminarium prowadzonym przez RACHAEL DRAAISMA – „Sygnały uspakajające oraz praca węchowa z koniem” 2019
• „Zdolności poznawcze koni w zakresie percepcji wzrokowej i węchowej” T. PRÓCHNIAK, I. ROZEMPOLSKA-RUCIŃSKA, M. PETRYKOWSKA, G. ZIĘBA, B. ŚLASKA, A. GÓRECKA-BRUZDA  2016